امروزه در اکثر کشورهاي پيشرفته، دريافت و پرداخت قبوض اعم از آب، برق، گاز، تلفن و ... به قلمرو عمليات الکترونيکي و بانک هاي اينترنتي پا گذاشته است.
درحال حاضر 60 درصد از موارد مراجعه به بانک ها براي قبوض و دريافت و پرداخت است. امروزه سازمان هاي خدمات گيرنده و دهنده بيش از 400 ميليون برگ قبض در کشور صادر مي کنند: رقم حاصل از هزينه پرداخت اين قبوض بسيار هنگفت است.
حداقل هزينه ناشي از اتلاف وقت، نيروي انساني و سرمايه براي پرداخت اين قبوض با مراجعه فيزيکي به دفاتر بانکي، حدود سه هزار ميليارد ريال برآورد شده است. اين در حالي است که استفاده از خدمات بانکداري الکترونيکي و پرداخت "آن لاين تنها يک درصد هزينه هاي فعلي را شامل مي شود.
با توجه به پيشرفت تکنولوژي، بسياري از شرکت هاي ارايه دهنده خدمات عمومي جهت دريافت وجه خدمات خود، از روشهاي در حال حرکت هستند. اما در اين ميان آنچه اهميت دارد اين نکته است که اين IT سنتي به سمت استفاده از تکنولوژي هاي حرکت بايد سمت و سوي مناسبي داشته باشد و با فکر، انديشه و آينده نگري توام باشد، در غير اين صورت با انتخاب روش نامناسب صدمات جبران ناپذيري بر بدنه اين شرکت ها وارد خواهد شد.
در اين جا ابتدا روش هاي پرداختي که امکان استقرار آن ها در کشور ايران وجود دارد مورد مطالعه قرار می دهیم. سپس شاخص هاي موثر در انتخاب بهترين روش شامل: استقبال مشترکين، منافع شرکت خدمات دهنده، منافع شرکت هاي واسطه و بانک ها و زير شاخص هاي مربوط به هريک از شاخص ها و ارتباط آن ها در يک ساختار درختي مورد مطالعه قرار می گیرد و در انتها با استفاده از رو ش هاي تحليل سلسله مر اتبي (AHP) و تاکسونومي با استفاده از شاخص هاي تعريف شده، روش هاي برتر به ترتيب اولويت به منظور پرداخت قبوض توسط مشترکين تعيين گرديد. مطابق مطالعات صورت گرفته برترين رو شهاي پرداخت براي مشترکين تجاري بترتيب عبارتند از:
-1تلفن بانک
-2 خودپرداز
-3پيام کوتاه
-4 اينترنت
-5روش فعلي
-6پايانه فروش
-7بانک پرداخت
-8خوددريافت
دستگاه هایی مانند لیبل پرینتر- موبایل پرینترقابل حمل - انواع بارکدخوان - هندهلد(PDA)یا موبایل کامپیوتردرزمینه صدورقبوض دولتی وهمچنین هماهنگ سازی جهت امورمشترکین برای انجام کارهای اداری مورداستفاده قرارمی گیرد.
این دستگاه ها موارداستفاده زیادی دراکثرسازمانها ونهادهای دولتی داردوبرای انجام کلیه اداری وصدورقبوض دولتی وسازمانی -مدیریت امورمشترکین و...
بسیارکارآمداست.